Dünya Mirası

Botsvana devletinin kuzeybatısında bulunan  Tsodilo Bölgesi, Kalahari Çölü içinde yaklaşık 10 km ² 'lik bir alanda 4.500' ün üzerinde kaya resmi içerir. Tarihi miras olarak Kazakistan'da  bulunan ve 2004 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Tamgalı bölgesinden daha geniş bir coğrafyaya sahiptir. 

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

Tsodilo Bölgesi  arkeolojik kayıtlara göre en az 100 bin yıldır insani faaliyet alanıdır. Bu sebeple insan ırkının gelişim ve değişim süreci çok rahat bir şekilde kronolojik olarak görülebilir. Bölgede aynı zamanda yaşayan insanların farklı çağları yaşıyor olması ise oldukça ilginç karşılanıyor.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

 2001 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen alan yerliler içinde büyük önem taşır. Yıllar içerisinde kaya resimleri tanrısal bir işaret olarak görülerek bölg kutsal bir ahit korur  gibi titizlikle gözetilmiştir.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

Özellikle vadide bulunan tepelerin, Kalahari San halkı için büyük bir kültürel ve manevi önemi vardır. Tepelerin ölülerinin ruhları için bir dinlenme yeri olduğuna inanılıyor. Bu sebeple keşişler arkeologlara kimi zaman zorluklar çıkartabiliyor.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

Yerel halk için bölge yaşamında kaynağı olarak yaratıcı bir alan olarak görülür. Hayat tepelerin izni ile vücuda gelmiştir.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

Ülkenin konumu gereği oldukça kanlı bir geçmişe sahip olan Botsvana halkı tepelerde dolaşılmasının ruhları öfkelendireceğini düşünür.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

Tsodilo bölgesi bazıları 20.000 yaşında olan  500'den fazla kaya resimlerini bünyesinde barındırdığı için tarihin bilinen en yaşlı sanat bölgesidir.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

Kaya resimlerinin benzerlerinden ayıran en önemli özelliklerinden bir diğeri ise renkli çizimlere zaman zaman yer verilmiş olmasıdır.

Tsodilo Bölgesi Kaya Resimleri

 Bazı hayvanlar hep aynı renkler ile temsil edilip kayalara çizilmiştir. Filler her zaman beyaz olarak resim edilmişken , zürafalar her zaman kırmızıdır.

Skocjan mağraları, Slovenya'da bulunan, dünyanın bilinen en büyük yeraltı kanyonlarına ve yer altı nehirlerine sahip olması ile meşhurdur. 1986 Dünya Mirası UNESCO Listesine katıldı.

Skocjan Mağaraları / Slovenya

Reka Nehri yeraltı akışı ile Avrupa'nın en uzun karstik yeraltı sulak alanlarından biridir,  bu yeraltı kanalları 10 ile 60 m genişliğinde ve 140 m yüksekliğinde, yaklaşık 3,5 km uzunluğundadır.  Skocjan Mağaraları'nın yeraltı kanyonlarının olağanüstü hacmi diğer mağaralardan onu ayrılır.

Skocjan Mağaraları / Slovenya

Bazı noktalarda ise sular birikerek büyük yeraltı odaları oluşturur,  bunların en büyüğü 2.2 milyon metreküp hacme sahip olan  Martel'in Odasıdır.

Skocjan Mağaraları / Slovenya

Özellikle mikro-iklimsel koşullar nedeniyle, özel bir ekosisteme sahip olan Skocjan Mağaraları çağlardan beri iskan  bölgesi olarak kullanıldığı için tarihi ve kültürel öneme sahiptir.

Skocjan Mağaraları / Slovenya

Skocjan Mağaralarına ait ilk yazılı kaynaklar M.Ö. 2. yüzyıla aittir. Mağaranın uzun sarkıtları o çağlarda insanlar için ürkücü bulunmuş ve efsanelere konu edilmiştir.

UNESCO tarafından 1990 yılında Dünya Mirası Listesine eklenen  Santo Domingo şehri,  2,5 milyonluk nüfusu ile Dominik Cumhuriyetinin en kalabalık ve en gelişmiş şehri konumundadır.

Santo Domingo Ulusal Sarayı

İspanyol İmparatorluğu yeni kıtada sömürgecik faliyetlerini sürdürebilmek için kendisine bir üst ihtiyacı duymuş ve Kristof Kolomb'un kardeşi Bartolomeo tarafından keşfedilmiş Santo Domingo kıyılarını kullanmayı tercih etmiştir.

Katedral Santo Domingo -  Amerika'nın İlk Katedrali

14. Yüzyılda İspanyollar tarafından kurulan ve halkı köleleştirilmeye başlayan,  Santo Domingo şehri Amerika kıtasın da ki İspanyol kolonilerinin yönetim karargahı haline getirildi. Amerika'ya gönderilen askerler ilk olarak burada  mangalara bölünerek görev yerlerine gönderiliyordu.

Alcazar de Colon - Amerika'nın İlk Kalesi

Amerikaya akın eden bir çok kaşifin yolu bu şehirden geçtiği için tarihi bir önem taşır. Ayrıca Avrupa sanatının ve mimarisinin Amerika kıtasın da ki ilk örnekleri burada yer almaktadır.

Amerika'nın İlk Üniversitesi - Özerk Santo Domingo Üniversitesi

En bilindik yapılarından biri yeni kıta da kurulan ilk üniversite olan Özerk Santo Domingo Üniversitesidir. ( 1538  Ünlü kaşif Kristof Kolomb'un mezarı da Santo Domingo şehrinin tarihi miraslarından biridir.

Katedral ve Columbus Heykeli

Diktatörlükle yönetildiği dönemde Dominik Cumhuriyeti'nin adı değişmiş ve bir çok tarihi eseri tahrip edilmiştir. Tekrar demokrasiye geçilmesi ile şehir tamamen tarihi bir alan olarak korunmaktadır.

1997 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Morne Trois Pitons Milli Parkı, 1975 yılında  Dominik hükümeti tarafından ülkenin ilk milli parkı olarak kurulmuştur.

Morne Trois Pitons Milli Parkı

Bir çok hayvanın doğal yaşam alanı olan bölge ayrıca volkanik zenginliği ve aktifliği ile bilinir. Milli park adını üç farklı tepesi bulunan Morne Trois Pitons ( Üç Büyük Yükselti ) dağından almıştır.

Morne Trois Pitons Milli Parkı

Kaynama Gölleri , kaynar çamur havuzları ve  gayzerlerin bol miktarda bulunması sebebi ile kendine has karakteri olan geniş vadilere sahiptir.

Belize Set Resifi  , Tüplü dalış için gelen  260.000 ziyaretçisi sebebiyle Belize ülkesinin en turistlik yeridir. 1996 yılından bu yana UNESCO tarafından Dünya Miras Alanı olarak belirlenen alan ayrıca balıkçılık için hayati önem taşımaktadır.

Belize Set Resifi

Charles Darwin 1842 yılında Belize Set Resifi'ni  "Batı Hint Adaları içinde en önemli resif" olarak nitelendirmesi sebebi ile evrimi savunan bilim adamlarının Kabesi konumundadır.

Belize Set Resifi

Bu koruyucu önlemlere rağmen, resif okyanusal kirliliğinin yanı sıra kontrolsüz turizm, denizcilik ve balıkçılık tehdidi altındadır.    Bilim adamları tarafından iddia edildiğine göre, 1998 yılından bu yana  Belize Mercan Resifleri'nin % 40 hasar görmüştür.

Belize Set Resifi

Belize Set Resifi,  Dünyanın en çeşitli ekosistemlerinden birine ev sahipliği yapmaktadır.  İçerisinde  :
70 sert mercan türü
36 yumuşak mercan türü
500 omurgasız balık türü

Belize Set Resifi

Resifte yaşayan türlerin sadece %10 nun tespit edilebildiği düşünülmekte.  %90 lık kesimi hala incelenememiştir. Resifin çok geniş olması önemli bir etkendir.

Zimbabve, Matabeleland eyaletinin  22 kilometre batısında yer alan  Khami harabeleri Torwa hanedanının Butua Krallığı'na başkentlik etti, 1986 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklendi.

UNESCO Dünya Mirası Khami Harabeleri

Khami şehrinin 1400'lü yıllarda kurulduğu düşünülüyor. Bundan sonraki 200 yıl başkent olarak kullanılan şehir 1683 Büyük Zimbabve devletinin yıkımıyla terk edildi.

UNESCO Dünya Mirası Khami Harabeleri

Daha sonra isyancılara merkez görevi üstlenmiş şehir , bir dizi çatışma ardından günümüze ulaşmayı başardı.

UNESCO Dünya Mirası Khami Harabeleri

Şehrin yüksek ve sarp duvarları 500 seneden bu yana onlarca savaş görmesine rağmen dimdik ayakta durmaktadır.

1989 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Victoria şelalesi adı batı dünyası adına yeni keşif yaptığı varsayılan David Livingstone tarafından verilmiştir. Bir İskoç olan Livingstone , kraliçesini onurlandırmak için batı dünyasına keşfini bu isimle duyurmuştur.

UNESCO Dünya Mirası - Victoria Şelalesi

Yöresel olarak ise şelalenin adı Mosi-oa-Tunya ( Homurdayan Adam ) dır. 1,7 kilometreden daha geniş bir alandan en yüksek yeri 128 metre olan bir boşluğa akmaktadır.

UNESCO Dünya Mirası - Victoria Şelalesi

 Zambiyave ve Zimbabve ülkeleri Zambezi nehrini kendilerine sınır olarak kabul etmişlerdir , Victoria şelalesi ise nehrin sonunda yer alır bu sebeple  Zambiyave,  Zimbabve olarak iki ülkede şelalenin sahibi sayılır. Turizm gelirlerini eşit şekilde bölüşürler.

UNESCO Dünya Mirası - Victoria Şelalesi

Victoria Şelalesinin en ünlü yanı ise asla kaybolmayan bir gökkuşağına sahip olmasıdır. Yerliler bu renkli şöleni uğurlu saymışlardır.

Mostar Köprüsünün bir yakasında Boşnaklar diğer yakasında ise Hırvatlar yaşamaktadır. Bu sebeple Mostar Köprüsü kültürel 400 yıldır çeşitliliğinin sembolüydü. Bosna Hersek'de yaşanan iç savaş sırasında köprü tamamen yıkıldı ve tüm nehir boyunca saçıldı. Macar dalgıçlar tarafından nehirden çıkartılan Mostar köprüsü taşları UNESCO ve Dünya Bankası desteği ile tekrar inşa edildi.

2007 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Drina Köprüsü, Osmanlı İmparatorluğu nun ünlü Sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan’a 1577 yılında Drina Irmağına inşa edilmiştir.

Drina Köprüsü

Taş bloklar şeklinde kesme taşlardan inşa edilmiş Drina Köprüsü 180 metre civarı uzunluğa ve 7 metre kadar genişliğe sahiptir.  Sokollu Mehmed Paşa Köprüsü olarak bilinen köprü , Mehmet Paşa Sokuloviç olarak da bilinir.

Sаrıаrkа Bozkır ve Gölleri UNESCO Dünya Mirası Listesine 2008 yılı itibari ile eklenmiştir.  Naurzum Resmi Doğa Koruma alanı ve ile Korğalcın Resmi Doğa Koruma alanın birleştirilmiş haline verilen isimdir.

Sarıarka

Kazaiksan’ın kuzeyine  yüksek bir alan da yer alan Sаrıаrkа bölgesi binlerce gölü ve bozkırı ile Soyu tükenmekte olan bir çok hayvan nesline ev sahipliği yapar.

Kazakistan'ın Türkistan şehrinde yer alan Hoca Ahmed Yesevi Türbesi 2003 UNESCO Dünya Mirası Listesine eklendi.

Ahmed Yesevi Türbesi / Kazakistan

Yapı düzeni dikdörtgendir, ölçüleri 45,8 x 62,7 m ve 38,7 m yüksekliğindedir.  Türbenin iki farklı kubbesi vardır. Daha geniş tasarlanmış kubbe Orta Asya'da bulunan en büyük kubbeye sahip olası ile de ünlüdür. Daha dar tasarlanmış kubbenin üzerine el-Mülkü lillâh" (Mülk Allah'ındır) yazısı Orta Asya Türk hat sanatının en güzel örneklerini sunmaktadır.

Ahmed Yesevi Türbesi / Kazakistan

Geniş kubbenin üzerinde ise  "el-Inâyetü lillâh, el-Ata lillâh" (İyilik Allah içindir, bağış Allah içindir.) ve   "Kale'n-nebiyyü aleyhi's-selâm: ed-Dünyâ cifetün ve tâlibühâ kilâbün." (Peygamber Aleyhisselâm buyurdu. Dünya bir leştir ve onun isteklisi köpeklerdir.)  yazmaktadır.

Kazakistan'da  bulunan ve 2004 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Tamgalı bin hektarlık alanı ile tunç çağından kalma tarihi mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Tamgalı ismi ise eski Türkçe de boyalı, izli anlamına gelmektedir. Tam olarak geçmişini bilmeseler de eski Türklerin bölgeden haberi olduğu düşünülmekte. 

Tamgalı - UNESCO Dünya Mirası

 Bölgede binlerce yıl önce yaşamış insanlar çağlar boyunca kayalar üzerine çizimler yapmışlardır. Çizimler arası ciddi yıl farkları olmuş olsa da tüm eserlerin çoğunun Bronz çağında az bir kısmının ise demir çağında  yapıldığı düşünülüyor. 

Tamgalı - UNESCO Dünya Mirası

Tamgalı - UNESCO Dünya Mirası

Bulunan bir dizi mezar sebebiyle eski insanların bu bölgeye kutsal bir anlam yükledikleri, sunaklar ve mezarlar inşa ettikleri düşünülüyor. 

Tamgalı - UNESCO Dünya Mirası

Tamgalı - UNESCO Dünya Mirası

Tamgalı - UNESCO Dünya Mirası

2004 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Pasargad antik kenti Persopolis antik kentine 80 km mesafededir. Ahameniş hanedanının ünlü kralı I. Dareios , Persopolis'i başkent ilan edene kadar Ahamenişlerin başkenti oldu.

Pasargad Kenti - Kral Yazıtı

Yazıtın anlamı : Ben Ahameniş Hanedanlı ( Pers İmparatorluğu ) Kral Kayrus .  Üç farklı dil (  Eski Farsça, Elam ve Akad )  ile sütuna kazınmış .

Pasargad Kenti - İç Kalesi

Medler tarafından   kurulan Medya Devletinin son kralı Astiages ve Büyük Kiros arasında büyük bir savaş yaşandı ( M.Ö 500 ). Savaşın ardından Medya Devleti tarih sahnesinden silinirken, Büyük Kiros devletinin ilk başkentinin, zaferi anısına savaş alanına çok yakın olan Pasargad ovasına kurulmasını emretti.

Pasargad Kenti

 Büyük Kiros'un  mezarı şehri fetheden Büyük İskender tarafından ziyaret edilmiştir.

Pasargad Kenti - Büyük Kiros Mezarı

Şehrin kurucu olan Büyük Kiros'un mezarı hala sapasağlam olarak yıkıntılar arasında yükselmektedir.  Bu güne kadar zarar görmemesinde ki en büyük etken İslam dünyasının bilinmeyen bir nedenle Büyük Kiros'un mezarının,  Hz. Süleyman'ın annesine ait olduğuna inanmasıdır.

Pasargad Kenti - Saray Kalıntıları

Şehirin bir çok mimari yapısı toprak altında kalmış yada zamanla yıkılmış olsa da tarihi bir çok yapı zamana meydan okumaktadır.

2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Kabus Anıtı,  Kabus bin Vuşmgir tarafından İran Türkmenlerinin en yoğun yaşadığı Günbed-i Kavus şehrinde 1006 yılında inşa edilmeye başlanmıştır.

15 metrelik bir tepe üzerine  57 metre yüksekliğinde inşa edilen kule toplam 72 metreye ulaşır. Dünyanın en yüksek saf tuğla yığma kulesi olan 1000 yaşında ki Kabus anıtı , 3 metre kalınlığında ki duvarları sayesinde ayakta durabilmekte. 17 metre çapında genişliğe sahip olan kule, altın oran yasalarına sadık kalınarak ongen şeklinde  inşa edildi.

Kabus Anıtı

2012 UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan  isfahan camii Nakş-ı Cihan Meydanında, İsfahan Kapalı Çarşısının güneydoğu kanadında yer alır. 771 yılında inşasına başlanmış olan İsfahan Cami İran'ın ilk camilerindendir. 20 Yüzyıla kadar çeşitli düzenlemeler ile inşasına devam edilmiştir.

İsfahan Cami

Bu tarihi inşa dönemi sebebiyle caminin parçaları farklı mimari tarzdadır.  Selçuklular , Moğollar ,  Timurlar , Safevi Türkleri ve İran'ın inşa ettiği bölümleri bulunur.

İsfahan Cami

 Kubbeli tasarımı Melikşah'ın ünlü veziri  Nizam al-Mülk  tarafından 1086-1087 yılında inşa edildi.

İsfahan Cami

İsfahan Cami'nin dış cephesi Türk mimarisinin gözdesi olan renkli çiniler ile süslenmiştir.