2009 senesinde
UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen Şuştar şehrinin tarihi, efsane Pers Hükümdarı Büyük Darius ( m.ö 500 ) zamanına kadar dayanıyor. Kırk bin hektarlık verimli ekim alanı bulunan kasabanın en büyük sorunu yazın elli dereceye ulaşan sıcaklıklar ve tarım alanlarına su taşıyabilmek.
|
Şuştar Sulama Sistemi |
Bu iki sıkıntı durumun üstesinden gelmek için Mezopotamyalıların çağlar önceki bilgi birikimlerinin sergilendiği kasaba, Dünyanın en karmaşık sulama sistemi alt yapısının üzerine kurmuştur.
|
Şuştar Sulama Sistemi |
Çok düşük açılı kemerlerden gelen sular öncelikle kasaba değirmenlerinden geçer. Ardından sular her evin altına inşa edilmiş mahzenlerde depolanır. Depolanan suların artması halinde sular yer altı boruları ile daha yüksek rakımlı tarım alanlarına aktarılır. Su basıncından yararlanılarak borular ile sular zahmetsizce yüksekte bulunan tarım alanlarına taşınabilmiştir.
|
Şuştar Sulama Sistemi |
Depolanan sularıın taşmasını önleyici bir çok baraj duvarı inşa edilmiştir. Tarihte bilinen ilk baraj duvarları olan yapılar kuşatma durumunda sur olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
|
Şuştar Sulama Sistemi |
Depolanan suların derin mahzenlerde tutulması ile 50 dereceye ulaşan sıcaklıktan kurtulmak için soğuk sular su basıncından yararlanarak ev duvarları arasından geçer, kasabayı barbarladan korumak için ise Salasel Kalesi inşa edilmiştir. Salasel Kalesi ayrıca tüm su kanallarının yönetim merkezidir.
|
Şuştar Sulama Sistemi |
Su sistemi kasabanın etrafından dolaştırılarak düşmanlara karşı sular ile dolu koruyucu bir hendek oluşturulmaya çabalanmıştır ve yapay olarak kasaba etrafından dolanan bir nehir inşa etmişlerdir. Şuştar kasabası tarihte bilinen ilk yapay nehri çevresinde barındırır.
|
Şuştar Sulama Sistemi |
Ticaret yollarının üzerinde bulunan Şuştar, hiçbir dönemde önemini kaybetmedi. Su kanalları sistemi 19’uncu yüzyıla kadar bozulmadan kullanıldı. İslam medeniyetininde etkilediği kasaba onlarca köprü ve cami ile süslenmiştir. Şiiler için ayrıca önemi olan kasaba Harici mezhebinden olanların en güçlü merkezinden biriydi. Bugün şehirde 100 kişinin yaşadığı düşünülüyor.